Thứ Tư,
ngày 28 tháng 12 năm 2011
1.Thời
Mạc Đĩnh Chi đi sứ sang nước Nguyên, có lần một văn thần nhà Nguyên đã
ra một vế thách đối như sau:
Thập
khẩu tâm tư, tư quốc, tư gia, tư phụ mẫu
Ý
của viên văn thần này là: chữ thập 十, chữ khẩu口, chữ tâm心 gộp lại thì thành chữ tư 思 có nghĩa là nhớ: nhớ nước, nhớ
nhà, nhớ cha mẹ.
Hiểu
được ý ấy, Mạc Đĩnh chi đã đối lại như sau:
Thốn
thân ngôn tạ, tạ thiên, tạ địa, tạ quân vương
Nghĩa
đối lại của mạc Đĩnh chi là: chữ thốn寸,chữ thân身, chữ ngôn言gộp lại thành chữ tạ 謝 có nghĩa là cám ơn: cám ơn trời,
cám ơn đất, cám ơn vua
2.Nguyễn
Hữu Cầu và Phạm Đình Trọng vốn xưa là bạn học cùng lớp. Nhưng
về sau mỗi người một chí hướng. Nguyễn Hữu Cầu thành anh hùng nông dân khởi
nghĩa chống lại triều đình Lê-Trịnh; còn Phạm Đình Trọng thì lại cầm quân đi dẹp
cuộc khởi nghĩa của Nguyễn Hữu Cầu. Tương truyền Phạm Đình Trọng đã ra một vế
thách đối có ý dụ hàng Nguyễn Hữu Cầu như sau:
Thổ
triệt bán hoành, thuận vi thượng, nghịch vi hạ
Trong
vế đối này Phạm Đình Trọng đã dùng chữ thổ土 chiết tự ra là: chữ thổ 土 nếu bỏ đi nửa nét ngang, để
xuôi thì thành chữ thượng 上,
để ngược thì thành chữ hạ 下.
Ngầm ý của Phạm Đình Trọng muốn nói với Nguyễn Hữu Cầu là: anh chỉ là đất, nếu hàng
thì sẽ được thăng quan tước, mà chống lại thì sẽ bị hạ ngục.
Nguyễn
Hữu Cầu đã khẳng khái mà đối lại rằng:
Ngọc
tàng nhất điểm, thượng vi chúa, xuất vi vương
Trong
vế đối lại này Nguyễn Hữu Cầu đã dùng chữ ngọc 玉 chiết tự ra là: chữ ngọc玉 có chứa bên trong một dấu chấm đưa
lên đầu thì thành chữ chúa 主,
mà bỏ ra lại thành chữ vương 王.
Thâm ý bên trong của Nguyễn Hữu Cầu muốn tỏ cho Phạm Đình Trọng biết là: tôi là
ngọc chứ không phải là đất như anh, tôi chỉ hoặc làm chúa, hoặc làm vua thôi chứ
đâu thèm làm quan.
3.
Khi cuộc khới nghĩa của vua Duy Tân bị giặc Pháp đàn áp, vua Duy Tân bị
bắt một tên Pháp có ra thách vua Duy Tân một vế đối như sau:
Rút
ruột vua, tam phân thiên hạ
Viên
Pháp này đã dùng chữ vương 王
để chiết tự ra: bỏ nét sổ trong chữ vương 王 sẽ thành chữ tam 三. Ngầm ý hắn muốn nói với nhà vua rằng
dẹp tan cuộc khới nghĩa của ông thì nước ông sẽ bị chia thành ba xứ. Nhưng vua
Duy Tân đã lập tức đối lại rằng:
Chặt
đầu tây, tứ hải giai huynh
Trong
vế đối này nhà vua đã dùng chữ tây西 mà chiết tự ra: bỏ đầu chữ
tây西
sẽ thành chữ tứ 四,
nhưng ngầm ý bên trong nhà vua muốn nói với tên Pháp đó là diệt xong quân Pháp
thì dân tộc Việt Nam lại kết thành một khối và bốn biển đều là anh em.
29/12/2011
Đỗ
Đình Tuân
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét